Aydın’da pamukta maliyet yükseldi, üretici prim desteği bekliyor
Aydın Ziraat Odası Başkanı Mehmet Kendirlioğlu, pamukta son dört-beş yıldır fiyatların yerinde saydığını belirterek üreticinin sürdürülebilirlik için acil destek talep ettiğini söyledi. 2025 itibarıyla kilogram başına üretim maliyetinin 35 TL’ye çıktığını hatırlatan Kendirlioğlu, piyasada 26-27 TL bandında oluşan fiyatların çiftçinin emeğini karşılamaktan uzak olduğunu vurguladı.
gazeteekonomik.com.tr’ye konuşan üretici temsilcileri, destekleme priminin belirsizliğinin tarlada planlamayı zorlaştırdığını ifade ederken, sektörün ayakta kalabilmesi için en az 10 TL prim beklendiğinin altını çizdi.
Yağış kalitede küçük kayıp yarattı, asıl sorun fiyat
Son günlerde bölgede etkili olan yağışların pamuğa etkisini değerlendiren Kendirlioğlu, yağmurun kaliteyi düşürerek kilogram başına yaklaşık 1 TL’lik fiyat kırılmasına yol açabileceğini, ancak zeytin ve kestane için olumlu sonuçlar doğurduğunu söyledi. “Pamuk yukarıdan gelen yağmuru sevmez; rutubet kaliteyi etkiler. Yine de esas problemimiz fiyat” dedi.
Başkan, “Kilogramı 26-27 TL olan pamuk, 35 TL maliyetle üretildiğinde üretim sürdürülemez hale geliyor. Bu şartlarda çiftçi bırakın kazanmayı, kredi borcunu çevirmekte zorlanıyor” ifadelerini kullandı.
Prim beklentisi: En az 10 TL, ideal seviye daha yüksek
Kendirlioğlu, destekleme sistemine ilişkin belirsizliğin giderilmesini ve primin hızlıca netleştirilmesini istedi: “Şu an tarladaki gerçek beklenti en az 10 TL. Prim uygulamasının ilk yıllarında 20 cent verilirdi; bugünkü kurla hesaplandığında 16 TL’ye denk geliyor. Üretici ciddi bir eşikte; hızlı ve hedefli destek şart.”
Ekim alanları daralıyor: 1 milyon dönümden 450 bine
Pamukta yaşanan kârlılık sorunu, ekim alanlarına da yansıyor. Kendirlioğlu, geçmişte 1 milyon dönüm olan pamuk ekim alanlarının bu yıl 450 bin dönüme kadar gerilediğini, önümüzdeki sezonda ise 150-200 bin dönüme düşme riskinin bulunduğunu belirtti. Bir dönem Karpuzlu, Çine ve Bozdoğan’da yaygın olan üretimin bugün ağırlıkla Söke, Germencik ve Efeler’de sürdüğünü aktaran başkan, “Türkiye’nin yıllık yaklaşık 2 milyon ton işlenmiş pamuğa ihtiyacı var. Yerli üretimin payı gelecek yıl yüzde 25-30 seviyelerine inebilir. Verilmeyen prim, ithalat yoluyla başka ülkelerin çiftçisine gider” uyarısını yaptı.
Ege’de tablo: Komşu illerde de benzer baskı
Fiyat baskısının sadece Aydın’la sınırlı olmadığı, Ege’nin önemli üretim merkezlerinden İzmir, Denizli ve Manisa’da da üreticinin girdi maliyetleri nedeniyle zorlandığı ifade ediliyor. Sektör temsilcileri, pamukta rekabet gücünün korunması için fiyat istikrarı ve prim desteğinin birlikte ele alınması gerektiğini belirtiyor.
Ne bekleniyor?
Üretici tarafı, destekleme priminin hızlıca açıklanmasını, girdi maliyetleri üzerinde vergi/finansman yükünün azaltılmasını ve hasat dönemlerinde piyasa istikrarını güçlendirecek alım politikalarının devreye alınmasını istiyor. “Aksi halde tarladan çekilme hızlanır, ithalat faturası büyür” değerlendirmesi öne çıkıyor.
Gelişmeleri takip eden Haberler servisimiz, sektörün nabzını gazeteekonomik.com.tr üzerinden aktarmayı sürdürecek. Konunun İş Dünyası ve ekonomi cephesindeki yansımaları da yakından izleniyor.
