Türkiye’nin sağlık sisteminde dijitalleşme adına tarihi bir adım atıldı. Milyonlarca vatandaşın doktor randevusu almak için kullandığı Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS), yapay zeka destekli yeni bir döneme girdi. Sağlık Bakanlığı tarafından duyurulan yenilikle birlikte, artık hastalar şikayetlerini bir yapay zeka doktoruna anlatarak ön teşhis alabilecek ve en doğru branşa yönlendirilecek. Bu devrim niteliğindeki gelişme, sağlık sektöründe büyük bir heyecan yaratırken, uzmanları ise ikiye bölmüş durumda.

Sağlık hizmetlerine erişimi kolaylaştırmayı ve hastanelerdeki yığılmayı azaltmayı hedefleyen bu sistem, Türkiye’yi dijital sağlık alanında öncü ülkelerden biri yapma potansiyeli taşıyor. Peki, kamuoyunda ‘yapay zeka doktoru’ olarak adlandırılan bu sistem tam olarak nasıl çalışıyor ve sağlık sistemimize ne gibi etkileri olacak? gazeteekonomik.com.tr olarak bu çığır açan teknolojinin tüm detaylarını sizler için araştırdık.

Yapay Zeka Doktoru Nasıl Çalışıyor? Adım Adım Süreç

Yeni sistem, hastaların randevu alma sürecini kökten değiştiriyor. Artık MHRS’ye giriş yapan kullanıcılar, doğrudan branş seçmek yerine şikayetlerini sisteme yazılı olarak anlatma seçeneğine sahip olacak. Süreç şu adımlarla işliyor:

• Şikayetlerin Girilmesi: Hasta, MHRS uygulaması veya web sitesi üzerinden yaşadığı sağlık sorunlarını ve belirtilerini detaylı bir şekilde yazıyor.
• Yapay Zeka Analizi: Gelişmiş doğal dil işleme (NLP) algoritmalarına sahip yapay zeka, hastanın anlattıklarını analiz ederek durumu anlamaya çalışıyor. Gerekli durumlarda, teşhisi netleştirmek için ek sorular soruyor.
• Ön Teşhis ve Yönlendirme: Yapay zeka, topladığı verileri dev bir tıbbi veri tabanıyla karşılaştırarak olası hastalıkları belirliyor ve bir ön teşhis listesi oluşturuyor. Bu analize dayanarak hastayı gitmesi gereken en uygun polikliniğe (Dahiliye, Kardiyoloji, Nöroloji vb.) yönlendiriyor.

Bu sayede, yanlış branşa alınan randevuların önüne geçilmesi ve doktorların zamanının daha verimli kullanılması hedefleniyor.

Sistemin Avantajları ve Potansiyel Faydaları

Yapay zeka entegrasyonunun sağlık sistemine birçok olumlu katkı sunması bekleniyor. Uzmanlar, özellikle verimlilik artışı ve erken teşhis konularına dikkat çekiyor.

Randevu Süreçlerinde Devrim Yaratacak

Vatandaşların hangi bölümden randevu alacağını bilememesi, sağlık sistemindeki en büyük sorunlardan biriydi. Bu durum, hem gereksiz randevulara hem de acil olmayan durumlar için acil servislerin meşgul edilmesine neden oluyordu. Yapay zeka, hastayı doğrudan ilgili uzmana yönlendirerek bu karmaşayı ortadan kaldırmayı vaat ediyor. Bu durum, gazeteekonomik.com.tr‘nin analizlerine göre, uzun vadede hastanelerin bekleme sürelerini önemli ölçüde kısaltabilir.

Erken Teşhis Hayat Kurtarabilir

Sistem, basit bir yönlendirme aracından çok daha fazlası olma potansiyeline sahip. Yapay zeka, hastanın belirttiği semptomlar arasında gizli kalmış veya hasta tarafından önemsenmeyen kritik detayları fark edebilir. Örneğin, bir baş ağrısı şikayetinin arkasındaki ciddi bir nörolojik soruna işaret eden belirtileri analiz ederek acil müdahale için uyarıda bulunabilir. Bu, erken teşhis oranlarını artırarak birçok hastalığın tedavisinde kritik bir rol oynayabilir.

Uzmanları İkiye Bölen Tartışma: Fırsat mı, Tehdit mi?

Bu teknolojik atılım, tıp dünyasında hararetli bir tartışmayı da beraberinde getirdi. Bir kesim sistemi heyecanla karşılarken, diğer kesim ciddi endişelerini dile getiriyor.

Sistemi Destekleyenlerin Görüşleri

Yeniliği destekleyen uzmanlar, yapay zekanın doktorların yerini almayacağını, aksine onlara güçlü bir ‘asistan’ olacağını vurguluyor. Onlara göre yapay zeka, rutin ve tekrarlayan teşhis süreçlerini üstlenerek doktorların daha karmaşık vakalara odaklanmasına olanak tanıyacak. Ayrıca, sistemin topladığı büyük veri, gelecekteki salgınların öngörülmesi ve halk sağlığı politikalarının geliştirilmesi için paha biçilmez bir kaynak olabilir.

Eleştiriler ve Etik Endişeler

Diğer yanda ise sisteme şüpheyle yaklaşanlar var. En büyük endişe, yapay zekanın yapabileceği olası teşhis hataları. İnsan doktorun tecrübesi, sezgisi ve hastayla kurduğu empatik bağın bir algoritma tarafından taklit edilemeyeceği belirtiliyor. Bir yapay zekanın gözden kaçıracağı küçük bir detayın, bir insanın hayatına mal olabileceği endişesi hakim. Ayrıca, milyonlarca hastanın hassas sağlık verilerinin güvenliği ve gizliliği de önemli bir soru işareti olarak duruyor. Bu verilerin nasıl korunacağı ve kimler tarafından erişilebileceği konusu, şeffaf bir şekilde açıklanmalıdır.

Gelecekte Bizi Neler Bekliyor?

MHRS’deki yapay zeka uygulaması, Türkiye’de sağlık teknolojileri alanında atılmış büyük bir ilk adım. Bu sistemin başarısı, gelecekte yapay zekanın tıbbın diğer alanlarında da (görüntüleme analizleri, kişiselleştirilmiş tedavi planları, ilaç geliştirme vb.) daha yaygın kullanılmasının önünü açabilir. Ancak bu süreçte teknolojinin getirdiği fırsatlar ile etik ve güvenlik riskleri arasında dikkatli bir denge kurulması gerekiyor. Sağlık gibi insan hayatının merkezinde olan bir alanda, son kararı her zaman insan hekimin vermesi gerektiği ilkesi unutulmamalıdır. Bu tarihi dönüşümün sonuçlarını ve sağlık sistemimize etkilerini yakından izlemeye devam edeceğiz.